samedi 29 janvier 2011

Lettre ouverte à notre tout nouveau ministre de l'intérieur



Nawel Skandrani, samedi 29 janvier 2011, 00:41


Ce soir, entre les évènements graves qui se déroulent en Egypte et ce qui s'est passé cet après-midi à Tunis, mon coeur balance.

Je suis très perplexe, triste et en colère du premier signe de ce tout nouveau gouvernement provisoire.

Nous attendions tous un signe certes fort, mais humain, respectueux, démocratique et proche du peuple.

Que nous a offert notre tout nouveau ministre de l'intérieur: mêmes techniques, même aveuglement.

Pourquoi, Monsieur le Ministre de l'Intérieur n'avez vous pas simplement trouvé un moyen citoyen et proche des gens pour faire votre travail?

Est-il si compliqué de COMMUNIQUER?

Vous rendez-vous compte que vous créez, avec les débordements injustifiés de votre police, un nouveau malentendu, qui risque de s'inscrire dans l'imaginaire populaire et dont les conséquences, à long terme, risquent de nouveau de créer des dissensions et des tensions inutiles entre nos enfants?

Pourquoi avoir confisquer la joie de ceux qui ont payé de leurs vies?

Pourquoi creuser encore plus le fossé entre les diverses couches de la population, en aggravant la notion des "nantis éduqués bourgeois" et "les pauvres non-éduqués prolétaires et paysans"?

Fallait-il vraiment vous précipiter?

Et laisser faire votre police, qui finalement n'est, dans son comportement et son éducation citoyenne que ce qu'elle était il y a à peine un mois?

Faut-il avoir fait de "grandes écoles" pour faire de telles erreurs de jugement?

Je ne comprends pas et vous m'avez confisqué, comme surtout à toutes ces personnes, la joie de penser qu'une page de cette révolution exceptionnelle puisse se tourner dans la quiétude, afin de pouvoir aborder avec une belle énergie le chantier qui attend tout un chacun.

Je pense, Monsieur le Ministre, que vous n'avez pas de quoi être fier de votre premier jour de prise de fonction!


vendredi 28 janvier 2011

كان بودِّي

قصيد تكتب في زمن القهر، اليوم جاء وقته هدية للأجيل اللي حققت المعجزة، ليهم من أعماق الجوارح والوجدان لأنهم رجعولنا العزة باش نكونوا أباتهم وأماتهم

كان بودِّي

نسارّك بكلام

ما بين همس و حن

و تعبير عن وجدان

و ما يصطخب في كيان

من نَوْ و من موجات

و من أرياح شلوق

في شهر أينّار

***

كان بودِّي

تكوني في احلامي ندِّي

و ما نخجل من بياض الشيب

و ما نوطـِّي من غبطة النظرات

و ما نخبِّي مالمحبة احساس

و ما نرقب عيون النَّاس

يتلفتو قدى شورنا

و يتعجبو في العشق عند مرورنا

و يتساءلو على اسرارنا

و يتهامسو و يتناقلو في اخبارنا

***

كان بودِّي

نغرس سباسب جلمة

زنبق و ورد و نسري

تعطـّر سرير منامك

و نقدّل[1] هناشر مكثر

حنة لزين أقدامك

و نجمع نجوم الليل

و بالصبر ننظمهالك

من سمح القلايد جوهر

و سخاب[2] من عنبر بلاد بعيدة

***

كان بودِّي

مِنَ مْشَاعِرِي نسدِّيلك

حولي[3] بغزل قوافي

و جدّادْ[4] قسيم عوارم

مرقوم وشمه خيلي

و نقوله يا حولي:

وقـِّي على محبوبي

نا نخاف من شمس الضحى تصهدها

و هبوب الشهيلي الحارقة تلفحها

و من نسمتك يا بحري[5] مهما حنـَّت

نغتاظ و تنفتح الأجراح

***

و تهزني لرياح

فوق السحاب الطاير

مع بسمتك

مع حيرتك

و مع الحنين الهادر

و مع اليأس اللي فيك و في

مع نور الرجا في الفجر

مع ظلمة ليلي الهجر

مع نغمة الحن في همساتك

مع هدير الخوف في جواجي

مع ساعات الصمت بيني و بينك

مع ترتيل الشعر في ما تكتب

مع احساس التعب بالوحدة

مع دكـّات الغضب تتفجر

مع كل نبضة حب في شراييني

نرتاحلك و نحس نظراتك بدفئها تغطيني

و بطيف الأمل يرجع، يرجع من بعد العناء

من عذب العيون الساحرة يرويني

***

و في لحظة يرجع لعقلي الشاهد

نلقى العمر اتعدّى

مهما العمر اتعدى

و ليَّام مني صدّت

لا يضيع مني ودّي

و نبوحلك بأشعاري

و نسارك بأحلى معاني العشق

الحاء حياتي حيات

و الباء بالبدء مع طيفك ضوت و بدات

و مهما الموجة العاتية تتعلـّى

لا يضيع منـِّي ودِّي

أنك في يوم، في حلم، أو في علم...

تكوني أحلى ندّي



[1] أحميها من أن يدخل لها أحد

[2] عقد من مادة العنبر و المحلب سوداء اللون لها رائحة طيبة

[3] نسيج من الصوف الناعم أبيض اللون يلبسه الرجال يغطّي كامل الجسم بربطة من قطعة حريرية و الكلمة حولي مشتقّة من الحول أي العام يقال أن نسيجه يستغرق عاما كاملا

[4] هو الخيط الصوفي المستعمل لسدوة المنسج Fil de trame و صوف النسيج تسمّى القبام

[5] البحري هو ريح يهب قادما من البحر مشحونا بالرطوبة و البرودة يخفف حرارة الليلي الصيفية بالجنوب و يترقبه الناس بفارغ صبر

mercredi 26 janvier 2011

Une pensée à des êtres chers et disparus, qui ont rêvé de ces jours…



Ces instants extraordinaires on en a rêvé des années et des années, notre rêve était beaucoup, beaucoup en de ça de ce qui se réalise jour après jours. Nous en avions rêvé à peine sorti de l’enfance au début de l’indépendance, un certain 1èr juin…

Nous en avions rêvé adolescents un certain été 61 lors de la bataille de Bizerte…

Nous en avions rêvé alors que nous étions naïfs et crédule à la promesse d’un socialisme bien de chez nous….

Nous en avions rêvé un certain février 72 avec nos amis se battant pour l’autonomie de l’UGET…

Nous en avions rêvé en 76, 84, 87……Mais à chaque fois notre réveil devenait de plus en plus dur à vivre, et notre capacité au rêve de plus en plus indigente….

Nous en avions rêvé dans les moments les plus difficiles et des moments de joie illusoire au point de ne plus croire ni aux rêves ni au moindre espoir de jours meilleurs.

Mes pensées attristées en ces moments de jubilation extrême vont à des compagnes et compagnons de cette longue marche des années de la vie..

A mon frère et ami de la petite enfance Tahar....

A Fatma mon premier amour, emportée par un cancer en quelques semaines…

A Yamina ma première femme compagne de vie et de lutte…

A Radhia la mère de mes filles, qui nous a quitté subitement en 2002

A mes amis de France Chokri Bendamir, Habib Daghari (Dag) Benedetto Manacorda (Ben)…

A Ahmed Nen Othman fauché par un chauffard à Rabat…

A Noureddine Ben Khedher…L’enfant de Hamma

A Âm khemais (Mouldi Zallila)….Le poète de la classe ouvrière

A Hamadi Lâajimi…le compagnon de chant du groupe Imazighen et du Khoumassi…

A tous les anonymes que nous avons côtoyés lors des manifs et des marches pour la dignité et la liberté qui n’ont pas eu la chance de partager avec nous ces jours mémorables, une pensée affectueuse.

Jeunesse, lève toi!! Encore et encore



Un ami vient de m'envoyer ce "cri" de coeur de la jeunesse tunisienne, je le publie in extenso

Par: Tammem Mahjoub
Je viens de me rendre compte de quelque chose, nous avons fait tout ça, pour pouvoir donner la parole aux quinquagénaires réprimés par l'ancien régime, tout le monde salue l'initiative des jeunes, tout le monde salue la révolution des jeunes, tout le monde salue le courage de la jeunesse Tunisienne, mais personne ne prend son avis en compte.
Nous avons droit sur toutes les télévisions, radios et journaux nationaux, aux analyses pertinentes quelquefois, farfelues quelquefois, de "grandes" personnes. Le jeune lui, a mené la révolution, mais il est encore "jeune" pour pouvoir exprimer un avis bien construit, ça c'est pour la partie représentation des jeunes au niveau des médias, représentation assez timide, voire inexistante.
Pour ce qui est du volet politique, l'aspect de la gouvernance, un ami à moi disait hier :
"La jeunesse aurait dû pousser la révolution jusqu'au bout pour foutre à la porte tous ces vieux croutons de l'ancienne génération....
Une révolution des jeunes pour un gouvernement des jeunes... On aurait dû s'en occuper..."
Je commence à le penser aussi...
Nous sommes capables d'avoir un avis sur les questions que vous vous posez, nous sommes capables de prendre des décisions salvatrices pour la nation, nous sommes capables de diriger ce pays, nous avons été capable de chasser le dictateur qui nous a tous opprimés. nous n'intervenons pas, dans le processus de réforme politique pour le moment, par respect, par respect pour les nôtres qui sont tombés, par respect pour la loi surtout, parce que nous sommes des gens conscients et que nous voulons partir d'un bon pied sur une base légale solide, et par respect pour vous, qui étiez muselés durant plus de deux décennies.
Nous assistons ces jours-ci, à un véritable caprice de gamins :
l'UGTT fait des siennes, elle est désormais patriote, et s'insurge contre le fait que les jeunes ne sont pas représentés au sein du gouvernement, on vous a demandé de nous faire participer?
Mr. Ghannouchi a selon France 24, appelé le président déchu aujourd'hui, lui demandant de ne plus revenir en Tunisie. La politique n'est elle pas un art du mensonge, quel est l'intérêt d'une telle information ces jours ci, quand on sait que ces coups de téléphone sont le noeud du problème, la vérité est une vertu, son excès est une bêtise, je continue à dire qu'il faut un conseiller en communications à tous les technocrates du gouvernement.
Le bureau du PDP a annoncé sa démission, je n'ai qu'une seule chose à dire tellement c'est consternant...LOL
Mr. Boujaafar a lui aussi annoncé sa démission apparemment...et ça continue.
Mme. Moufida Tlatli joue avec nos nerfs, un coup je reste, un coup je pars, déjà que personnellement je ne la vois pas comme ministre, alors si en plus elle se permet de faire la fine bouche, c'est consternant.
Mr. Marzouki...palme d'or de l'opportunisme, premier meeting à Kasserine, puis départ pour Sidi Bouzid, pour annoncer sa candidature chez les Bouazizi...quelle décence!!!

L'individualisme prime, personne ne pense à l'intérêt de la nation, tout le monde pense à l'échéance électorale, alors que l'échéance la plus importante est celle d'aujourd'hui, de demain, d'après demain, celle de tenir les rennes, d'assurer la transition.
Nous sommes las des belles paroles, nous sommes las de cette logique d'inquisition, l'heure n'est pas à ça, l'RCD, le mal du peuple, sera déraciné, nous avons tout notre temps pour le faire, alors attelez vous à la tâche plutôt que de parler pour parler. Agissez!!!
Alors ne tâchez de ne pas nous décevoir, soyez à la hauteur de la tâche qui vous incombe, sinon nous nous verrions obligés de descendre encore une fois dans les rues, et de décider pour vous.
Arrêtez de vouloir vous ériger en notre porte parole, personne d'entre vous ne l'est, nous ne nous sommes pas ralliés derrière un de vos fanions durant notre révolte, et c'est pas maintenant que cela va commencer. Arrêtez de vous battre pour le pouvoir, sans nous, vous n'y seriez jamais arrivés, sans nous vous seriez encore en train de croupir dans vos bureau en attendant que جبلاوي crève pour vous ériger en فتوّة الحيّ, d'ailleurs c'est ce que vous faites là, nous l'avons tué, vous cherchez à le remplacer, mais sachez une seule chose, le roi est mort, vive le peuple, vive les jeunes. Ne nous poussez pas à bout, faites votre travail, sauvez la nation avant de penser à servir vos propres intérêts!!!
Respectez-nous, respectez-vous!!!!"

يا شبيبة قوم...........



ما نشوفو على شاشات التلفزة من نهارة اللي تحلت على مصراعيها كان القراح والقرارم متاع السياسة الأنتيكة والمهرية، و ما نسمعوا وما نقراوا من صنايعة الكلام البوليتيكي كان الجمل المقولبة بقوالب السياسة متاع القرن الماضي اللي هي بيدها تثبت على الحرب الباردة والثورة الفرانساوية والا حروب الفتوحات الاسلامية بين الكفرة اللي يقودونهم للجنة والسلاسل واللي اتبعوا الهدى صحة ليهم.

نقعد مشوار نتفرج في هالمشهد ومن بعد نغمض عينيا وننفض راسي ما نيش مصدق اللي نشوف واللي نسمع ونقول بالك اللي نشوف فيه ونسمع فيه كابوس عقاب سكرة..والا حلمة خايبة ..ومن بعد يرجعلي شاهد العقل و نقول توة يفيقو و تتحل عينيهم و تضربهم الحيوط و نرجع نفدلك والا نبدل الساعة بساعة أخرى.

احنا في عام 11 من الألفية الثالثة يا بو قلب......

في القرن اللي فات تقريب في نفس الفترة والا أزيد شوية كان يتكون في الفضاء العمراني متاع مدينة تونس بين أبناء جاليات الجنوب تقارب عفوي و توادد طبيعي يتجاوزو انفعالات التآزر و التضامن البدائي اللي يعبر عليه ابن خلدون بمفهوم «العصبيات». كانو ها الناس الطيبين من الجريد و المطوية و قابس و الحامة و ورغمة و نفزاوة و غيرهم من تمزرت و بني خداش، يعاودوا إنشاء جزر الألفة و التجمع في فضاء المدينة ما بين الصنايعية والا في السكنى متاعهم والا في بلايص لمتهم في أماكن العامة. من المر لترنجة، و من الحفصية للصباغين، و من الرحيبة لسيدي البشير والا الحجامين، والا في دواير الجامع الأعظم من قهاوي و مكتبات و بياعة الكتب القديمة والنادرة . هالأماكن بما فيها من تاريخ قديم و ما يحدث في داخلها من تحولات، كانت لها المغتربين – اللي ما كانش عندهم لا صبر ولا سلوى على لفراق أوطانهم- وكر افتراضي يتلم فيه ميعاد الوطن المفقود ويتبادلوا فيه أخبار القرى و الأهل غادي، و يستخبروا أحوال المطر و الصابة و يتقاسموا الأحزان و العزاء لفقد قريب ولا حبيب، و ممارسة ولعهم المفضل من الزمان القديم: فن الكلام الحلو اللي يتمازج فيه الشعر بالسرد و الحكاية بالفكاهة الذكية.

خدامة حزام والا أعيان، قاريين اصحاب حرفة، طلبة فيالزيتونة ولا بطالة والا حمالة ، يجتمعوا بيناتهم بلا كلفة ولا حرج، ما تفرقهم الحواجز الاجتماعية، تربطهم علاقات القربى والكوَن، عائلات و عروش و قبائل والا على ريحة الريحة. و هكا تتكون الحلق في المدينة وفي ارباضها و تتوسع و تتقاطع مع حلق أخرى، اتدز حدود الخصوصيات المحلية و تتجاوز اختلاف اللهجات، تحركها دوافع صداقة قوية و تآزر ما عندوش حد ، في زمن انهارت فيه المدن العربي العتيقة وكسدت تجارتها و فلست صنايعها وحرفها و عمت البطالة في اوساط الشبيبة وحط الفقر والبؤس وزره على عباد أكتافهم ضعيفة وهشة فيهم برشة اللي ضاعوا و غرقوا فباش ينساو تعاستهم في فراديس«السبسي» و على ميزان «البشقي».

هذه الحلقات اللي تتقد حياة و تتوهج دفئ، كانت بمثابة التعبير البدائي لمقاومة الانصهار و الاندماج في المجتمع الحضري، اندماج يعني للكثير من أبناء الجنوب فقدان« الروح ».

في هذا التربة الخصبة -مهما كانت افتراضية-، باش تنبت و تكبر الوجوه المتعددة لمقاومة فردية و جماعية و اللي باش ستساعد على بروز شخصيات خارقة للعادة أمثال أبي القاسم الشابي و محمد علي الحامي و الطاهر الحداد رواد المقاومة الأدبية و الاجتماعية و السياسية .

في هاك الزمان اللي نسبة التعليم والمتعلمين كانت ضعيفة للغاية و كان الفكر الخرافي متفشي في البلاد والعباد كيف يقوموا ثلاثة " فروخ" كيف الحامي والشابي والحدَّاد اللي عمرهم كان ما بين 20 سنة (للشابي) 30 (للحامي) يطلعوا بافكار جديدة تخرج على المعتاد لين توللي عند البعض باب من أبواب الزندقة والكفر موش في وقتهم بركة أمَّا حتى في الزمان هذا عند البعض. افكار اللي ما زال الصدى متاعها يرزم ويعيش في عمقنا اليوم، نقعد دايخ في أمري و نقول يل شبيبة تونس متاع عام 2011 وينك وينو صوتك وين أفكارك الجديدة اللي يلزم تخرج على القوالب المهرية واللي تجاوزها التاريخ ؟؟؟؟

ما نيش نلوم أما خايف لا الشيء اللي جابتو مشاعركم و ما حسيتو بيه من مظالم وحيف في حقكم و من حرمان في تحقيق و تسيير مصيركم بالصورة اللي تراوها بافكار الزمن متاعكم يلقفوه الصحاح اللي ما زالوا اللي يحكي على اليسار واللي يغني على الاسلام واللي يحلم بالقومية العربية في زمان الكونية الافتراضية والحقيقية.

المفروض انه الخطاب اللي يلزم يتسمع اليوم يلزمو يكون في أضعاف القوة والكفر والزندقة لخطاب الحامي والحداد والشابي.. والخيل الفكري والذهني يتقابل مع حلمكم المتحرر من كل شيء ما هوش انتوما وما هوش نابع من جواجيكم و حسكم ووجدانكم.

كذبوا عليكم وقالو شبيبة مايعة و مترهزة من الدنيا وما تحب كان الشيخة والتزبريط والا الركوع والصلاة والا التفييس والتفشليم.. هاكم أثبتو انكم قادرين على تقليع الاستبداد والدكتاتورية ما تاقفوش اليوم في شطر الثنية و قولو كيف ما قال الشابي والا أكثر في هالأبيات:

أيْها الشعبُ! ليتني كنتُ حطَّاباً

فأهوي على الجذوعِ بفأسي!

ليتَني كنتُ كالسيّولِ، إذا يالَتْ

تهدُّ القبورَ: رمْساً برمٍسِ!

ليتَني كنتُ كالريّاح، فأطوي

ورودُ الرَّبيع مِنْ كلِّ قنْس

ليتني كنتُ كالسّتاء، أُغَشِّي

كل ما أَذْبَلَ الخريفُ بقرسي!

ليتَ لي قوَّة َ العواصفِ، يا شعبي

فأُلقي إليكَ ثَوْرة َ نفسي!

ليت لي قوة َ الأعاصيرِ! إن ضجَّتْ

فأدعوكَ للحياة ِ بنبسي!

ليت لي قوة َ الأعاصيرِ..! لكْ

أنتَ حيٌّ، يقضي الحياة برمسِ..!

أنتَ روحٌ غَبِيَّة ٌ، تكره النّور،

وتقضي الدهور في ليل مَلْس...

lundi 24 janvier 2011

On est pas sorti de l'auberge (de nos têtes)


Crédit Photos Hamideddine Bouali (La Kasba le24-01-2011=


Alors que notre pays, sans crier gare, est en train d'écrire les pages les plus illustres et les plus mémorables de son histoire.
Alors qu'il met entre parenthèse quelques siècles de soumission permanente aux pouvoirs qui ne l'ont jamais représentés et par conséquent illégitimes.
Alors qu'il s'approprie pour la première fois son destin et sa souveraineté en toute autonomie, liberté et responsabilité.
Alors qu'il est en train de donner au monde entier l'illustration de l'avènement des organisations de la multitude et prouver ainsi l'obsolescence des formes dépassés de l'ère post coloniale.
Les élites sembles désemparées face à leur incapacité à avoir une prise sur le processus en cours. Tous leurs schèmes mimétiques se sont avérés inopérants; leur imaginaire bridé par les convictions livresques et scolastique est incapable de trouver les codes des mouvements de la multitude.
I- Nous avions tout faux:

Depuis des années notre génération semblait se complaire dans une autosatisfaction hautaine et méprisante à l'égard de le jeunesse des nouvelles générations. Leur niveau, leur langue, leur raisonnement leurs préoccupations, leurs attitudes, leur insolence, l'école les instits, les programmes etc tout est négatif, tout est catastrophique. Notre valorisation passait par la dévalorisation de la jeunesse. Nos frustrations et nos échecs sont transformés en un orgueil de pacotille.
Notre incapacité à faire face à la machine répressive de la dictature rampante puis hégémonique, s'est transformée en un exercice de compensation pour avoir la conscience tranquille; avec tous les 4 ou 5 ans des "initiatives" sans lendemain et de petits calculs de politicards dépassés.
  • La rupture consommée avec le transformations sociales profondes de la société,
  • Le désintérêt flagrant de la chose "culturelle"
  • Le retard flagrant de la compréhension des NTIC.
  • Et surtout l'attitude figée de nos instruments d'analyse dépassés,
se sont accumulés de telle façon que nous nos sommes trouvés hors jeu et incapables de comprendre les tenants et les aboutissants de cette révolution qui a pris de courts les "observateurs" le plus "avisés".

II- L'état post colonial: promesses non tenus.

L'état post colonial s'est attelé à parachever l'entreprise de déconstruction de notre société entamée par le colonialisme par une "modernisation" forcée du pays tout en refusant de se moderniser; Le chèque en blanc remis par le peuple tunisien en guise de reconnaissance légitime de l'état post colonial, afin qu'il recouvre sa souveraineté par la reconnaissance en retour de sa citoyenneté fût en pur perte. Le peuple tunisien considéré comme poussière d'individus spolié de ses solidarités (عصبيات) anciennes, ne fût jamais reconnu dans la solidarité moderne: La citoyenneté. En fait l'état post colonial s'est incarné dans ce qu'il y avait de pire dans l'état husseinite et l'état colonial. Le Néo-Destour qui s'est implanté dans les masses populaire en usant des solidarités tribales et régionales, combinera ses solidarités et les forces de sûreté et de l'armée française pour faire face au schisme Bourguiba/ Ben Youssef. Le parti est vite investi par les destouriens de 56 et le "nationalistes" du 31 juillet 55. Une partie non négligeable de la police et de l'administration centrale et régionale de l'état post colonial fût issue de l'héritage colonial et beylical.
La modernisation forcée entreprise par l'état post colonial en tant que processus de déconstruction portait en son sein les germes de l'injustice qui allait toucher:
  • La jeunesse de l'école de Messâadi, qui aspirait à une liberté promise mais jamais concédée.
  • Ce qui restait de la jeunesse zeytouniènne dévalorisée et exclue du Makhzen post colonial.
  • Les régions de l'intérieur et du sud du pays oubliées du processus de développement ( ou du partage du butin.
La modernisation forcée s'est accompagnée d'une gigantesque entreprise de gommage de la mémoire collective tant celle du mouvement national que celle plus ancienne, ainsi que sa réduction en une quantité négligeable. A la négation du moi collectif on substitut le moi amplifié et mégalomaniaque de Bourguiba. D'année en année le partie du Néo-destour du mouvement national de se réduisait en peau de chagrin, pour céder la place en un appareil de répression féroce.

III- De l'état post colonial à l'état néo- Beylcal

Le lent et long processus de déliquescence de l'état post colonial depuis le 7-11-87 allait donner à celui-ci les caractères de l'état Husseinite au plus fort de la crise des finances tunisiennes, avec les comportements d'un prédateur vorace à l'endroit des finances et de l'économie de l'état. Le Roi-Dictateur et sa nuée de sauterelles, famille et courtisans considéraient le pays comme un fermage (إقطاع) dont la légitimité leur revient de plein droit. A la détresse matérielle des populations tunisienne de la 2ème moitié du 19 s. correspond ces dernier temps une détresse morale et un sentiment d'humiliation insoutenable. Certes le déséquilibre flagrant entre les régions côtières et celle de l'intérieur ne cessait de croître depuis des années, il a fini quand même par être par être intériorisé comme donne constante, aiguisant le sentiment d'exclusion et réactivant les solidarités anciennes dans des secteurs non négligeables de l'économie souterraine et même illégale ( Sidi Boumendil :Les majeurs de Jilma ou contrebande dans la bande frontalière de l'ouest avec les camionnettes sans targa).

IV- Des solidarités tribales aux solidarité de la multitude.

Plus de 50 ans depuis l'avènement de l'état post colonial, ce dernier non content d’opérer la moindre modernisation de son appareil et de son essence, il revient aux pratiques d'état du 19ème s. et bien entendu il échoue lamentablement dans la modernisation de la société pour la soumettre à ses caprices et à ses désirs. L'aveuglement de la cour, des courtisans, des ministres et commis de l'état d'une part et des élites politiques tous partis confondus (islamistes et modernistes) est tel que personne ne réalise que le pays bascule dans une siba généralisée qui nie à l'état et aux élites toute légitimité. Une Siba positive fusionnée par le désir suicidaire de recouvrir une dignité bafouée et un honneur sali au grand jour par les révélations de Wikileaks. Révélations qui par ailleurs étaient un secret de polichinelle pour tous les tunisiens.
En fait cette révolution a mis à jour la capacité extraordinaire de la société à se moderniser en autonomie totale des élites, a développer des synergies inouïs et à intérioriser une rébellion sourde et silencieuse porté par une jeunesse dont l'expression négativement jugée par ses aînés n'était que le combustible en attente de l'heure de la mise à feu.
La peur et les angoisses de l’establishment, de l'intelligentsia, des ronds de cuir, des opportuniste de tout acabit vient de l'incompréhension d'un mouvement qui a découvert sa propre puissance: La multitude si différente et diversifiée en apparence mais si homogène en profondeur.
L'exigence de la multitude est en fait symbolique: ce n'est pas à un état autoproclamé et sans légitimité d'imposer les règles du jeu, c'est à nous de légitimer un état -aussi provisoire soit il- Afin qu'il sache qu'il rend compte au peuple.

Conclusion:
L'apport de la révolution tunisienne, le grand coup de pied qu'elle a balancé dans la fourmilières des convictions obsolètes forcent l'étonnement et l'admiration de tous de part le monde. les clefs des modèles de l'ancien monde ne nous sont d'aucune utilité.
Une mise à jour de fond en comble des schèmes de l'analyse sociale et des organisations humaines s'impose aux élites politiques qui persistent à croire en des modèles mimétiques révolues.
Une multitude de citoyens -balbutiant certes- découvrent une puissance inégalée et digne de respect.

يوميات ثورة تحت الطبع، من مدونة محمد السالك ولد ابراهيم





مسافة الثورة مثل رحلة الألف ميل.. و زمن الثورة زمن زئبقي.. أيام تونس و لياليها غير عادية.. تتغير باختلاف الليل و النهار.. الليل ملك للجند و للعسس.. و النهار ملك للشعب و للشارع.. الساعات تمر خارج إطارها.. و عقارب الساعة تقضم ذيل دهر ثقيل.. جثم طويلا كالأفعى على محيا بلد جميل.. لحظات مهيبة تقع خارج المألوف و المعروف.. العالم كله يلهث خلف ثورة حقيقية.. كثيرون يغازلونها.. و البعض يتربص بها.. ثورة تونس حورية حسناء خرجت لتوها من البحر الأبيض المتوسط.. لكن عريسها من الجنوب .. شاب أسمر متمرد من أهالي سيدي بوزيد.. ثورة تونس هي نوع من "تسونامي" الكرامة.. بمقاسات طبيعية.. تتحدث على الهواء مباشرة.. و تجدد زينتها على مدار الساعة.. في الهواء الطلق.. لا تعبأ بظروف الطقس و لا تخاف من نزلات البرد.. هذه هي الثورة التونسية.. و هكذا سيكتب عنها في مدونته اليوم "هوميروس" آخر رقمي.. قبل أن يخلد إلى النوم في انتظار يوم جديد.. من أيام ثورة تحت الطبع..

"سحر ماء الهباء.. سبحت صاهباء.. هلبا هلبا.. سبحت صاهباء".. الثورة في تونس فعل إنساني مضارع مستمر في الزمان و المكان.. تصرفه صيرورة الأحداث في زمن جديد.. و توقيت جديد.. خارج قواعد الصرف و النحو و الإعراب.. زمن ارجواني، ليلكي، ينثر ياسمينا و تمرا.. يختلف تماما عن روزنامة التوقيت العالمي الموحد.. و يسخر من سخافة دوائر الطول و العرض.. ثورة تونس مثل تفجر الإبداع و رحيق الخمور المعتقة.. و مواعيد العشاق.. و أحوال المتصوفة.. فهي تخلق زمنها الخاص بها.. و تضبط الآخرين على توقيت فيضها اللامتناهي عبر حدود الزمان و المكان..

في هذه الأيام، ينقسم الزمن في تونس إلى زمنين مختلفين..و متناقضين.. يجسدهما فريقان متقابلان.. لم يعد يفصل بينهما عن موعد ساعة الحسم سوى مسافة المائة متر الأخيرة من الشوط النهائي.. أما الزمن الأول فهو ملك للشارع التونسي الهادر على امتداد جغرافية الوطن الثائر من سيدي بوزيد، و القصرين، والقيروان، و تاله، و الكاف، و صفاقس، إلى المهدية، و المنستير، و سوسة، إلى مدنين، و قابس، و تطاوين، و غيرها.. وصولا إلى تونس العاصمة. و أما الزمن الثاني فهو زمن الوقت بدل الضائع.. الذي يحاول الفريق الآخر جاهدا أن يناور في الدقائق الأخيرة المتبقية منه... للالتفاف على الثورة .. و سرقة أفراح الشعب كما سرق أخ له من قبل أقواته و أحلامه.

و لكن هيهات.. زمن الثورة.. هو الذي سينتصر في النهاية.. و عندها لن يرحم صلف و مكر و حيل.. و قلة حياء تلك البقايا المتحجرة من ديناصورات نظام سلطوي ينتمي إلى العصر الجوراسيكي.. و ستجرف الثورة كل أغلال "السد" و ذئابه البشرية إلى مهاوي الآفلين.

ثورة "غيلان" لن تتلاشى عند "منحدر جبل أخشب غليظ".. و لن تدخل "ميمونة" إلى مضاجع الجلادين و الخفافيش.. و لن تعاشر"ميارى" الأشرار و الوحوش. ثورة تونس لن تبيع حليب ثدييها بدريهمات من اليورو لسياح على قارعة الطريق.. و لن تسكر الثورة بخمور مهربة .. و لن تأكل أولادها و حوارييها.. بل سترضعهم حليبا و مسكا.. و ستطعمهم خبزا و فاكهة و تمرا.. و ستسقيهم عصيرا و جعة.. و لن يستطيع كائن من كان أن ينتزع الحلم الوردي بعد الآن من شباب تونس و شيبها.. من رجالها و نسائها.. من طلابها و شغيلتها.. من محاميها و صحفييها.. من صياديها و مزارعيها.. من طلائعها و سياسييها.. من نخبها و مثقفيها..

طبعا.. هناك بعض من سدنة "مغارة علي بابا" و حراسها لم يفهموا حتى الآن حقيقة أنهم إنما يلعبون في الوقت بدل الضائع.. و أن المباراة قد حسمت سلفا على سارية مشعل بشرى يدعى محمد البوعزيزي.. و أن صافرة النهاية قد أزفت أخيرا..هكذا يبدو فريق الغنوشي و المبزع، و قريرة، و فريعة، و مرجان، وغيرهم... كلهم لم يفهموا بعد ما حدث.. و يحسبونه مجرد كابوس مرعب سينتهي عندما يصحون من سباتهم.. و كذلك لم يفهم أخ لهم من قبل.. لا بأس..غدا سيفهمون كل شيء.. عندما تدق الثورة عليهم الأبواب و النوافذ.. ولكن مرة أخرى.. سيكون قد فات الأوان..

معالم لوحة الثورة قد اتضحت ملامحها، مضرجة بالدم الطاهر و الياسمين: حشود غاضبة، و باقات ورد فواحة من دكاكين شارع بورقيبة .. تضيق بهم رحابة ساحة الاستقلال.. و قد ارتدت أجمل الأثواب.. أمام هيبة تمثال بن خلدون و رصانة فكره و حكمته.. جنود شباب يبتسمون و يعانقون الثوار.. و قطار الثورة الأخضر يندفع في مساره نحو رصيف الحرية و الكرامة و الخبز و "الهريسة"..

 لوحة الثورة قد نضجت و اكتملت.. و لم تعد قابلة للمحو و الزوال.. خلدها الإعلام المرئي قبل المسموع.. و احتضن أبطالها المجتمع الافتراضي على الفيسبوك و اليوتوب.. و ها هي أرواح الشهداء، وقد روت دماؤهم عطش الشعب للحرية، ترفرف حارسة جموع الثوار في ساحة الاستقلال و الحرية.. وهي تهمس بأحلام مستقبل أفضل لشعب أراد الحياة..

تصبحون على خير..


انواكشوط، 22 يناير 2011

محمد السالك ولد ابراهيم

Appel à tous les enseignants, encadreurs, et conseillers d'orientation.




Aujourd'hui reprise des cours dans les institutions scolaires secondaires et supérieures, il ne s'agit pas d'un retour normal après des vacances prolongées. Élèves, étudiants, enseignants et parents, nous avons et continuons à vivre des jours et des nuits extrêmement chargés d'émotions fortes. La joie intense comme le deuil, ont besoin d'être "VÉCUS" afin de retrouver une sérénité intérieure.
Ce qui vient de se passer et dont la lame de fond continue de secouer notre Tunisie est exceptionnel, inédit et d'une force telle qu'il nous est difficile d'en mesurer les conséquences sur le pays ainsi que sur les individus.
Indépendamment de nos convictions politiques et spirituelles, de nos aspirations, de nos rêves et de nos craintes, nous avons tous besoin de saisir et de percevoir ce qui nous arrive dans la foulée de ce qui secoue le pays.
Revenir aux cours , aux amphis et reprendre notre ronronnement d'avant le 14 janvier est insensé!! Remettre sur la table des revendications salariales ou statutaires est honteux au regard de la peine et de la détresse des centaines de familles sinistrés partout dans le pays.
C'est l'heure de nous écouter, expliquer, éclairer, assister mutuellement dans des sorte de "groupes de thérapie" avant de commencer toute séance de cours, afin de nous convaincre que plus rien ne ressemble à "hier" indépendamment de ce qui sera demain dans la sphère politique politicienne.
La Révolution Tunisienne est la révolution de toute sa jeunesse sans exclusive, contre la dictature, mais elle est surtout -et il ne faut pas l'oublier- contre toutes les formes d’autoritarisme dans la famille, la société, et les institutions de production et de reproduction du savoir et de pensée. A cet égard, tous les rapports entre l'autorité pédagogique, administrative et disciplinaire dans le système éducatif doivent être revus et ré-imaginés car ils sont désormais caduques.
Ne croyez pas que la lame de fond qui vient de secouer les symboles de l'autorité et de la dictature va s'arrêter de sitôt alors que les sources même de l'oppression sont perpétués depuis des générations dans la FAMILLE, la RUE et surtout dans l'ECOLE.

اليسار الديمقراطي وجوهر الخلاف مع الحركة الاسلامية



يجب أن يفهم الجميع وخاصة الاسلامين أنفسهم ، أسباب توجس قطاع واسع من المجتمع من الحركات الاسلامية . فالموضوع لا يتعلق بعداء مجاني للاسلاميين كما يتصور البعض، ولا يتصل بعداء اليسار الديمقراطي للاسلام كما يدعي بعض الآسلاميين قدحا وتضليلا مغرضا للناس وابتزازا لمشاعرهم الدينية . فنحن كلنا مسلمون بالمعنى الثقافي والحضاري ، و معركتنا الأساسية كانت و ستظل ضد الحيف الآجتماعي و الآستبداد و الفساد. و ضد القهر بكل أنواعه . و الهدف من نضالنا هو تحقيق العدالة الاجتماعية، و الدفاع على كرامة شعبنا و إسترداد حقوقه كاملة غير منقوصة من حق كل مواطن في نصيبه من الثروة الوطنية. ووقف اهدارها وتقاسمها من قبل جماعات المافيا... إلى كافة الحقوق الأخرى المتصلة بالحريات بما في ذلك حرية العبادة وصيانة معتقدات اهلنا . في حقيقة الأمر، الموضوع يتصل ببناء وطن حر لمواطنين أحرار ، وبترسيخ مفاهيم التعايش السلمي بينهم على قاعدة الحرية والقوانين الناظمة للمجتمع ، بدلا من قواعد الآكراه واحتكار تفسير مقاصد الشرع الآسلامي وإجبار الناس على الخضوع لتفسيرات جامدة تسيء للدين إذ تحكم على النص بالموت وتدفن الاجتهاد ، وتدفع الناس إلى الآرتداد لعصور الظلام ، عصور الآستبداد وانتهاك حرية الآدميين والانتصاب لمعاقبة البشر على وجه الأرض قبل قيام الساعة!!!.

وبالرغم من بروز اجتهادات تستحق التأمل ومراجعات جدية للموقف من الديمقراطية ، أقدم عليها بعض منظري التيار الاسلامي، إلا أن ذلك لم يطل، بشجاعة فكرية ، الأساس النظري الذي أفضى على الدوام إلى استنتاجات معادية ، للحرية. وكان لا بد لمثل هكذا استنتاجات أن تكون معادية لكل ما هو مدني وحداثي ، ما دامت ناجمة عن تفسيرات جامدة لمقاصد الشرع لا تراعي متغيرات الحياة الحية. وهنا مربط الفرس. فمادمنا معنيين بقضية الحرية ، فنحن نناقض كل فكر يتضمن الآستبداد وضرب منصة الحرية التي يتوق لها شعبنا . و لذلك ، فبالرغم من تبني بعض مفكري الحركة الاسلامية لشعارات الحداثة السياسية. ومن خلال متابعتنا لهذه الاجتهادات الخجولة، نظل ننظر لها على أنها خطابا تعبويا دفع باتجاهه مطلب الديمقراطية الجارف. الديمقراطية التي تحولت، خاصة خلال العقدين الآخيرين إلى مطلب البشرية بأسرها و حلمها ومركبها الذي لا يصد ولا يرد ...

وبكل وضوح ومصارحة. خلافنا الجوهري مع الاسلاميين يكمن في عدائهم الصريح للمشروع الوطني التحرري الحداثي. إذ يرون في الديمقراطية وما تتضمنه من حرية ومساواة وعدل كقيم أساسية، تناقضا مع الحكمة الآلهية ! لا لشيء إلا لأن التربة التي نشأت فيها هذه القيم لم تكن تربة إسلامية ( و هذا خطأ) لان الحداثة ارتبطت تاريخيا بالتطور الموضوعي للمجتمعات الانسانية قاطبة بشرقها وغربها ، ولا تختص بها حضارة دون غيرها ...غير أن الفهم السكوني للحضارة البشرية، الذي يعتمد التدخل الرباني في التاريخ، يجعل الأصولية ترى التاريخ الآنساني عبارة على حزم من الثقافات المتجاورة والمتناحرة لا مشترك بينها ولا تشابه بين البشر ضمنها. "فالغرب غرب والشرق شرق " هم أهل الدنيا ونحن أهل الآخرة. وكفى .

بالتاكيد، و من الطبيعي -و وفق قراءة سكونية للنصوص المرجعية- و نظرا لأن زماننا يختلف في كل الأبعاد ، عن الزمن السحيق الذي تصر الأصولية على لي عنق التاريخ ، وجعل حاضر الناس في ماضيهم ، ستبدو الممارسات الديمقراطية الحديثة، كأنها محرمات لا يجوز الأخذ بها . وهذا نابع من التعامل مع النص القراني و السنة المحمدية بدوغماية مقيتة، دون تجديد الرؤية للماضي بمستجدات الحاضر ، ودون تحرير الفكر من جموده السلطوي والعقائدي. بمعنى آخر دون رؤية اجتهادية للتراث في حركته التاريخية واستيعاب قيمة النسبية، وتحديد ما وجَبَ بقاءه وحضوره كشاهد على أصالة العلاقة الموضوعية بين ارثنا الثقافي و بين المشروع الديمقراطي. الديمقراطية بوصفها معركة وطنية تحررية و قطعا مع القمع والاضطهاد واستلاب الإرادة ، و اغتصاب الحرية.

في المقابل ، تتمحور مطالب مجتمعنا حول ضمان حرية الناس، وحقوقهم الأساسية، وتوزيع الثروة بشكل عادل، والحماية الاجتماعية، وحرية المراة، والمساواة بين المواطنين، والتداول على السلطة، والقضاء السيد المستقل ، والصحافة الحرة.... ومع أن خطابنا سياسيا مدنيا وليس فقهيا دينيا، فكل هذه القيم و الممارسات الديمقراطية لا نراها تتعارض مع مقاصد الشرع في تحرير الانسان من العبودية والظلم، بأي حال من الأحوال، إن نحن استطعنا إعادة قراءة ارثنا الثقافي ببصيرة هذا الزمن الذي نقيم في سيرورته، لا من وجهة نظر أزمنة سحيقة لا تمت معطياتها لواقعنا و لا للعالم من حولنا بأي صلة. ثم إن الآسلام هو عقيدة شعبنا و هو من صميم ارثنا الثقافي والحضاري ، ولا أحد يملك حق الوصاية عليه . ولا أحد من حقه إحتكار فهم مقاصده وإجبار الناس على تبني فهمه الأحادي للمرجعية و تكفير غيره لتغطية عجز الأصولية على بلورة مشروع وطني يكفل الحرية والعدالة والتقدم؛... .

أثبتت الثورة التي هي ثمرة تراكم نضالات الفقراء، ضد الظلم الطبقي ، و تراكم مقاومات النخب السياسية المدنية ضد الآستبداد و الفساد و سلب الحريات. أثبت ثورة شعبنا من خلال قوة التضامن الوطني الذي ميزها ، فأذهل العالم. و من خلال مطالبها الحداثية، وتوسعها وتجذرها وشموليتها ، ومن خلال شعاراتها السياسية شديدة الوضوح أن التوانسة شعب و ليسوا ملة دينية و لاهم قبائل و لا عروش، و لا جماعات تنتظم خلف الزوايا الصوفية. و من المعلوم ، و وفق أحدث نظريات علم الآجتماع، أن "الشعب" هو مفهوم سياسي حداثي إرتبط بنشأة الدولة والدساتير والقوانين الوضعية التي تنظم العلاقات بين الدولة والمواطن؛ و علاقات المواطنين فيما بينهم. فمفهوم الدولة أو الأمة جاء إستجابة لتطور الآجتماع الإنساني، كبديل على مفهوم الملة؛ و مفهوم المواطنة كبديل على الأخوة الدينية أو القرابة الدموية... (وغيرها من أطر تقليدية ما قبل الوطنية) . إن كل هذه المعاني و القيم و الممارسات السياسية و الفكرية، هي مفاهيم لصيقة بتطور الاجتماع الانساني ، اهتدت لها البشرية بعد أن اكتوت قرونا طويلة بماسي التناحر و الاقتتال و المذابح الرهيبة التي جرت على خلفية الآنقسام بين الملل والنحل على أسس دينية أو عرقية أو جهوية أو غيرها. فكما أن الطب الحديث و علم النفس ، أخرجا الناس من زمن التداوي عن طريق التنجيم و الشعوذة و الأساليب البالية التي لم تقهر الأوبئة والموت المجاني. فإن الديمقراطية هي أسلوب للتعايش البشري السلمي المتنوع على قاعدة المساواة وسيادة القانون في إطار المواطنة الحرة ، جاءت أيضا لتخليص الانسانية من عصور الظلم والآستبداد، وإمتهان الكرامة الآدمية والآقتتال باسم إحتكار حق تفسير النصوص الدينية. و لا بد من الاشارة إلى أن الآسلام في وجهه التقدمي المضيء ( والذي ندافع عليه بشدة ) قد أسهم مع ثقافات إنسانية أخرى في الدفع باتجاه الديمقراطية كثقافة ونمط تعايش وأسلوب حكم. فليس صحيحا أن الآسلام عدو للديمقراطية إلا في أفكار الحركات الأصولية التي تنطلق من أساس مادي و خلفية طبقية، ترمي إلى تأبيد الأوضاع المريضة ، متخفية بالوفاء المزيف للعقيدة. ولذلك فالاصولية منفصلة على الزمن وعلى هموم البشر اليومية، و تحصر أسباب فقر شعبنا و معاناته الناجمة عن التوزيع غير العادل للثروة بين الأفراد كما بين الجهات، في أسباب أخلاقية ، لا إدانة فيها للخلل البنيوي للنظام الراسمالي المتوحش المتمثل في تناقض المصالح بين حفنة من المستغلين سارقي ثروة الشعب المستبدين و بين جمهور الكادحين و العاطلين عن العمل و المهمشين. ولا تكتفي الأصولية بتقديم حلول مثالية سخيفة ، بل أنها تدافع بشدة على التفاوت الطبقي ، وتعتبره أمرا ربانيا مقدسا. وبهذا الآنفصال على الزمن ، وعلى هموم الناس، تشوه الحركات الآسلامية صورة الآسلام نفسه كدين، حين تجعل منه أداة نظرية للدفاع على المظلمة الطبقية التي دفعت الشهيد محمد البوعزيزي إلى إقتحام الموت . و تعطل بعِدائها للديمقراطية إمكانيات إنتقال مجتمعاتنا إلى زمن الحرية والتمدن كسائر المجتمعات المتحضرة. إن دعوة الناس للتخلي عن المدنية والهروب من المواطنة وكل ما يرتبط بها من معاني الحرية والمساواة والدفع بهم إلى الآرتداد نحو أنماط إنتظام تقوم على الآكراه والعبودية المطلية بالتدين ، هي دعوة أبشع من إجبارهم على التنكر للطب الحديث وعلاج أمراضهم لدى المشعوذين والسحرة.

عزالدين بوغانمي . .

20 جانفي 2011